• Cảnh báo và thận trọng khi dùng thuốc

• Bệnh nhân cần được cung cấp nước trong khi điều trị amikacin.
• Thận trọng khi được dùng cho những bệnh nhân bị suy thận, bị vấn đề về tai trước đó hay gây hại tiền đình và giảm độ lọc cầu thận. Bệnh nhân được điều trị bằng các aminoglycosid tiêm cần được theo dõi lâm sàng chặt chẽ vì độc tính tiềm ẩn trên tai và thận liên quan với việc sử dụng này. Dữ liệu an toàn trong thời gian điều trị dài hơn 14 ngày vẫn chưa được thiết lập.
• Nếu việc điều trị dự kiến kéo dài bảy ngày hoặc hơn ở bệnh nhân suy thận, hoặc 10 ngày ở những bệnh nhân khác, cần làm một thính lực đồ trước khi điều trị và lặp lại trong khi điều trị.

• Độc tính thận:

• Aminoglycosid là có khả năng gây độc cho thận. Độc tính thận độc lập với nồng độ đỉnh trong huyết tương (C_max). Nguy cơ nhiễm độc thận lớn hơn ở những bệnh nhân có chức năng thận suy giảm, và ở những người được cho dùng liều cao hơn, hoặc ở những người có đợt điều trị kéo dài.
• Bệnh nhân cũng cần được cung cấp nước trong khi điều trị và nên đánh giá chức năng thận bằng các phương pháp thông thường trước khi bắt đầu điều trị và hàng ngày trong suốt đợt điều trị. Cần giảm liều nếu có bằng chứng của rối loạn chức năng thận, chẳng hạn như sự hiện diện của các trụ khuôn (cast), tế bào hồng cầu hoặc bạch cầu trong nước tiểu, albumin niệu, giảm độ thanh thải creatinin, giảm trọng lượng riêng nước tiểu, tăng BUN, creatinin huyết thanh, hoặc thiểu niệu. Nếu urê huyết tăng, hoặc nếu lượng nước tiểu giảm nhanh chóng, việc điều trị nên được dừng lại.
• Bệnh nhân cao tuổi có thể đã giảm chức năng thận, làm cho các thử nghiệm tầm soát thường quy như BUN hay creatinin huyết thanh có thể không rõ ràng. Xác định độ thanh thải creatinin có thể hữu ích hơn. Việc theo dõi chức năng thận ở bệnh nhân lớn tuổi trong khi điều trị với kháng sinh nhóm aminoglycosid là đặc biệt quan trọng.
• Chức năng thận và dây thần kinh sọ số tám cần được theo dõi chặt chẽ đặc biệt là ở những bệnh nhân được biết hoặc nghi ngờ bị suy thận lúc bắt đầu điều trị, và ở những người chức năng thận ban đầu bình thường, nhưng phát triển các dấu hiệu rối loạn chức năng thận khi điều trị. Nên theo dõi nồng độ huyết thanh của amikacin khi có thể để đảm bảo nồng độ đủ và để tránh nồng độ độc hại có khả năng. Cần kiểm tra nước tiểu về giảm trọng lượng riêng, tăng bài tiết protein, và sự hiện diện của tế bào hoặc trụ khuôn. Nitơ urê huyết, creatinin huyết thanh, hoặc độ thanh thải creatinin nên được đo định kỳ. Nên kiểm tra hàng loạt thính lực đồ khi có thể ở những bệnh nhân lớn tuổi, đặc biệt là những bệnh nhân có nguy cơ cao. Bằng chứng về độc tính trên tai (chóng mặt, hoa mắt, ù tai, ầm ầm trong tai, và giảm thính lực) hoặc độc thận yêu cầu phải ngưng hoặc điều chỉnh liều lượng thuốc.
• Cần tránh sử dụng đồng thời và/hoặc tuần tự, bằng đường uống, hoặc tại chỗ các sản phẩm độc thần kinh hay độc thận khác, đặc biệt bacitracin, cisplatin, amphotericin B, cephaloridin, paromomycin, viomycin, polymyxin B, colistin, vancomycin, hoặc aminoglycosid khác. Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ độc tính là tuổi cao và tình trạng mất nước.
• Bệnh nhân bị suy thận từ trước nên được đánh giá bằng các phương pháp thông thường trước khi điều trị và định kỳ suốt quá trình điều trị. Nên giảm liều hàng ngày và/hoặc kéo dài khoảng cách giữa các liều phù hợp với nồng độ creatinin huyết thanh để tránh tích tụ nồng độ cao bất thường trong máu và để giảm thiểu nguy cơ độc tính trên tai. Thường xuyên theo dõi nồng độ thuốc trong huyết thanh và chức năng thận ở những bệnh nhân lớn tuổi, những người có thể đã bị giảm chức năng thận khiến kết quả của các xét nghiệm sàng lọc thông thường (như urê huyết và creatinin huyết thanh) có thể không rõ ràng.

• Độc tính tai/thần kinh:

• Độc tính thần kinh, biểu hiện như tiền đình và/hoặc độc tính tai hai bên, có thể xảy ra ở những bệnh nhân được điều trị bằng kháng sinh nhóm aminoglycosid.
• Nguy cơ độc tính trên tai do aminoglycosid lớn hơn ở bệnh nhân có chức năng thận suy giảm, và ở những người được cho dùng liều cao, hoặc ở những người có liệu trình điều trị kéo dài hơn 5 – 7 ngày, thậm chí ở những bệnh nhân khỏe mạnh. Điếc tần số cao thường xảy ra trước tiên và có thể được phát hiện chỉ bằng cách kiểm tra thính lực. Sự chóng mặt có thể xảy ra và có thể là bằng chứng của tổn thương tiền đình. Biểu hiện khác của độc thần kinh có thể bao gồm tê, ngứa da, co cơ và co giật. Nguy cơ độc tính trên tai do aminoglycosid tăng cùng với mức độ phơi nhiễm với nồng độ đỉnh cao liên tục hoặc nồng độ đáy cao. Bệnh nhân phát triển tổn thương ốc tai hoặc tiền đình có thể không có triệu chứng trong khi điều trị. Điếc hai bên không phục hồi một phần hay toàn phần hoặc ngừng chóng mặt có thể xảy ra sau khi thuốc đã bị ngưng. Độc tính trên tai do aminoglycosid thường không thể hồi phục.

• Độc tính thần kinh cơ:

• Giãn cơ và liệt hô hấp đã được báo cáo sau khi tiêm, nhỏ thuốc (như trong phẫu thuật chỉnh hình và rửa bụng hoặc trong điều trị tại chỗ viêm mủ màng phổi), và sau khi uống aminoglycosid. Nên xem xét đến khả năng liệt hô hấp nếu aminoglycosid được sử dụng ở bất cứ đường nào, đặc biệt là ở những bệnh nhân dùng thuốc gây mê, tác nhân chẹn thần kinh cơ như tubocurarin, succinylcholin, decamethonium, atracurium, rocuronium, vecuronium hoặc ở bệnh nhân được truyền nhiều citrat – chống đông máu. Nếu phong tỏa thần kinh cơ xảy ra, các muối calci có thể đảo ngược liệt hô hấp, nhưng cũng có thể cần phải hỗ trợ hô hấp. Giãn cơ và tê liệt cơ bắp đã được chứng minh ở các động vật thí nghiệm với liều cao của amikacin.
• Amikacin không được sử dụng ở bệnh nhân bị nhược cơ. Các aminoglycosid nên được sử dụng thận trọng ở những bệnh nhân có rối loạn cơ bắp như Parkinson vì những thuốc này có thể làm nặng thêm yếu cơ do tác động giống thuốc giãn cơ trên các khớp nối thần kinh.

• Phản ứng dị ứng:

• Việc sử dụng amikacin ở những bệnh nhân có tiền sử dị ứng với các aminoglycosid hoặc ở những bệnh nhân có thể có tổn thương thận hoặc dây thần kinh số tám cận lâm sàng do việc sử dụng các tác nhân độc thận và/hoặc độc tai trước đó như streptomycin, dihydrostreptomycin, gentamicin, tobramycin, kanamycin, neomycin, polymyxin B, colistin, cephaloridin hoặc viomycin cần được xem xét một cách thận trọng, vì độc tính có thể gia tăng. Ở những bệnh nhân này, amikacin chỉ nên được dùng khi, theo ý kiến ​​của các bác sĩ, những ích lợi điều trị lớn hơn những rủi ro tiềm ẩn.
• Các liều lớn amikacin dùng trong quá trình phẫu thuật gây ra hội chứng nhược cơ thoáng qua.

• Sử dụng cho trẻ em:

• Các aminoglycosid nên được sử dụng thận trọng ở những trẻ sinh non và trẻ sơ sinh vi thận của các bệnh nhân này chưa trưởng thành và dẫn đến kéo dài thời gian bán thải trong huyết thanh của các loại thuốc này.

• Khác:

• Các aminoglycosid được hấp thu một cách nhanh chóng và hầu như hoàn toàn khi chúng được dùng tại chỗ, ngoại trừ đường tiết niệu, kết hợp với các quy trình phẫu thuật. Điếc không hồi phục, suy thận và tử vong do giãn cơ đã được báo cáo sau khi dùng chế phẩm aminoglycosid tưới rửa các phẫu thuật, kể cả phẫu thuật lớn và nhỏ.
• Cũng như với các kháng sinh khác, việc sử dụng amikacin có thể dẫn đến phát triển quá mức của các sinh vật không nhạy cảm. Nếu điều này xảy ra, nên tiến hành điều trị thích hợp.
• Nhồi máu võng mạc đôi khi dẫn đến mất tầm nhìn vĩnh viễn đã được báo cáo sau khi tiêm amikacin vào dịch kính.

Sử dụng thuốc cho phụ nữ có thai và cho con bú:

• Sử dụng thuốc cho phụ nữ có thai:

• Có ít dữ liệu về sử dụng aminoglycosid trong thai kỳ. Aminoglycosid có thể gây hại cho thai nhi.
• Aminoglycosid qua nhau thai và đã có báo cáo về điếc hai bên bẩm sinh không thể phục hồi ở các trẻ em có mẹ dùng streptomycin trong thai kỳ. Mặc dù tác dụng không mong muốn trên thai nhi hay trẻ sơ sinh không được báo cáo ở những phụ nữ mang thai được điều trị bằng các aminoglycosid khác, nhưng khả năng gây hại vẫn tồn tại. Trong các nghiên cứu về độc tính sinh sản ở chuột, không thấy báo cáo về các tác động trên khả năng sinh sản hoặc độc tính thai nhi. Nếu amikacin được sử dụng trong khi mang thai hoặc nếu bệnh nhân có thai trong khi đang dùng thuốc này, cần thông báo cho bệnh nhân về những mối nguy hiểm tiềm ẩn cho thai nhi.

Thời kỳ cho con bú:

• Chưa biết amikacin có được bài tiết vào sữa mẹ hay không. Cần quyết định cho trẻ ngừng bú mẹ hoặc ngừng điều trị.
• Amikacin nên dùng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh khi thật cần thiết và dưới sự theo dõi y tế.
• Sự an toàn của amikacin trong thai kỳ chưa được thiết lập.
• Tác động của thuốc khi lái xe và vận hành máy: Chưa có nghiên cứu nào về các tác động trên khả năng lái xe và vận hành máy móc được thực hiện. Do sự xuất hiện của một số phản ứng không mong muốn (xem phần 10) khả năng lái xe và sử dụng máy móc có thể bị hạn chế.

Tương tác, tương kỵ của thuốc:

• Tương tác của thuốc:

• Nên tránh việc sử dụng đồng thời hoặc nối tiếp các tác nhân gây độc thần kinh, độc tai hoặc độc thận khác, đặc biệt như bacitracin, cisplatin, amphotericin B, ciclosporin, tacrolimus, cephaloridin, paromomycin, viomycin, polymyxin B, colistin, vancomycin, hoặc các aminoglycosid khác, cả sử dụng toàn thân hoặc tại chỗ do có tiềm năng về các tác dụng không mong muốn. Trường hợp bắt buộc phải sử dụng, phải theo dõi thật cẩn thận.
• Tăng độc tính trên thận đã được ghi nhận sau khi tiêm đồng thời kháng sinh aminoglycosid và cephalosporin. Sử dụng cephalosporin đồng thời có thể nâng cao định lượng mức creatinin huyết thanh một cách sai lệch.
• Việc sử dụng đồng thời bột pha tiêm Abicin 250 với các thuốc lợi tiểu mạnh (acid ethacrynic hoặc furosemid) nên tránh bởi vì chúng có thể gây độc tính trên tai. Ngoài ra, khi tiêm tĩnh mạch, thuốc lợi tiểu có thể làm tăng độc tính aminoglycosid bằng cách thay đổi nồng độ kháng sinh trong huyết thanh và mô.
• In vitro, phối hợp của aminoglycosid với các kháng sinh betalactam (penicillin hay cephalosporin) có thể dẫn đến bất hoạt lẫn nhau đáng kể. Cũng có thể xảy ra sự giảm hoạt tính trong huyết thanh khi một aminoglycosid hoặc thuốc loại penicillin được sử dụng in vivo bằng đường riêng biệt. Bất hoạt của các aminoglycosid chỉ có ý nghĩa lâm sàng ở những bệnh nhân có chức năng thận bị suy giảm nghiêm trọng. Bất hoạt có thể tiếp diễn trong các mẫu dịch cơ thể thu thập cho xét nghiệm, dẫn đến kết quả đo aminoglycosid không chính xác. Các mẫu vật đó phải được xử lý đúng cách (định lượng kịp thời, đông lạnh, hoặc xử lý bằng beta-lactamase).
• Có sự gia tăng nguy cơ hạ calci máu khi aminoglycosid được dùng với bisphosphonat.
• Có sự gia tăng nguy cơ nhiễm độc thận và có thể độc tính trên tai khi aminoglycosid được dùng với các hợp chất platin.
• Việc sử dụng trong phúc mạc của amikacin không được khuyến cáo ở những bệnh nhân bị ảnh hưởng của thuốc mê, thuốc giãn cơ (bao gồm ether, halothan, d-tubocurarin, succinylcholin và decamethonium) vì giãn cơ và hậu quả suy hô hấp có thể xảy ra.
• Indomethacin có thể làm tăng nồng độ trong huyết tương của amikacin ở trẻ sơ sinh.

• Tương kỵ của thuốc: Chưa tìm thấy thông tin về tương kỵ của thuốc.

• Tác dụng không mong muốn:

• Tần số: rất phổ biến (≥1/10), thông thường (≥1/100, <1/10), ít gặp (≥1/1000, <1/100), hiếm (≥1/10000, <1/1000), rất hiếm (<1/10000) và chưa biết (không được ước tính từ dữ liệu có sẵn).

• Tất cả các aminoglycosid có khả năng gây độc tính trên tai, độc tính thận, và giãn cơ. Những độc tính xảy ra thường xuyên hơn ở bệnh nhân suy thận, ở những bệnh nhân được điều trị bằng thuốc độc tai hoặc độc thận khác, và ở những bệnh nhân được điều trị trong thời gian dài hơn và/hoặc với liều cao hơn khuyến nghị (xem phần Cảnh báo và thận trọng).
• Các thay đổi chức năng thận thường hồi phục khi ngưng thuốc.
• Tác động độc hại trên các dây thần kinh sọ não thứ tám có thể dẫn đến việc mất thính giác, mất thăng bằng, hoặc cả hai. Amikacin chủ yếu ảnh hưởng đến chức năng thính giác. Thiệt hại bao gồm điếc tần số cao, thường xảy ra trước khi mất thính giác lâm sàng và có thể được phát hiện bằng cách kiểm tra thính lực (xem phần Cảnh báo và thận trọng).
• Nhồi máu võng mạc đôi khi dẫn đến mất tầm nhìn vĩnh viễn đã được báo cáo sau khi tiêm amikacin vào mắt.
• Liều lượng và các biện pháp phòng ngừa được khuyến cáo theo tỷ lệ các phản ứng độc hại, chẳng hạn như ù tai, chóng mặt, và điếc một phần có hồi phục, phát ban da, sốt do thuốc, nhức đầu, dị cảm, buồn nôn và ói mửa thấp hơn.
• Các dấu hiệu trong nước tiểu của việc kích ứng thận (albumin, trụ khuôn và tế bào hồng cầu hay bạch cầu), tăng urê huyết và thiểu niệu đã được báo cáo mặc dù chúng rất hiếm.

• Quá liều và cách xử trí:

• Quá liều: Trong trường hợp quá liều có nguy cơ chung độc thận, độc tai và độc thần kinh (tắc nghẽn thần kinh cơ).
• Cách xử trí khi dùng thuốc quá liều: Tắc nghẽn thần kinh cơ có ngừng hô hấp cần điều trị thích hợp bao gồm sự ứng dụng của ion canxi (ví dụ: dưới dạng gluconat hoặc lactobionat trong dung dịch 10 – 20%) (xem mục 6). Trong trường hợp quá liều hay phản ứng độc hại, thẩm phân phúc mạc hoặc chạy thận nhân tạo sẽ hỗ trợ trong việc loại bỏ các amikacin trong máu. Lượng amikacin cũng giảm trong lọc máu động tĩnh mạch liên tục. Ở trẻ sơ sinh, việc thay máu cũng có thể được xem xét.